Bitcoin: de virtuele munt

De Bitcoin is een virtuele munt. Hij bestaat enkel digitaal en niet in fysieke vorm. In wezen is de Bitcoin, zoals alle crypto's een stuk software om informatie, veilig via een netwerk te versturen.
Gepubliceerd op:
7/1/2021
Bitcoin
Auteur:
Norbert Vercauteren
Auteur:
Norbert Vercauteren
Volgende blog
Arrow

Wat is de Bitcoin?

De Bitcoin is een virtuele munt. Hij bestaat enkel digitaal en niet in fysieke vorm. In wezen is de Bitcoin, zoals alle crypto's) een stuk software om informatie, veilig via een netwerk te versturen.

De Bitcoin is, zoals de andere cryptomunten, in leven geroepen als een onafhankelijk niet gereguleerd betaalmiddel, duidelijk met het doel controle en inmenging van de overheid te vermijden.

De Wallet

Om bitcoins of andere cryptovaluta te kunnen bezitten en om er transacties mee te kunnen doen, heb je een ‘digitale portemonnee’ nodig. Dit noemt men een ‘Wallet’.

De eigenaar van een wallet beschikt over een ‘openbare sleutel’ (vergelijkbaar met je bankrekening), een ‘privésleutel’ en een ‘recovery seed’. Naast de online ‘wallet’ kan je je hardware 'wallet’ aanschaffen. Dit is een handig USB-apparaat dat volledig los staat van je computer en waarop je je bitcoins en sleutels, beveiligd tegen hackers, virussen en malware kan opslaan.

Let wel op: Bij verlies van je ‘privésleutel’ èn je ‘recovery seed’ ben je de inhoud van je ‘wallet’ (al je bitcoins zeg maar) onherroepelijk kwijt.

Coinbase wallet

Wereldwijd snelle overdracht tegen lage kosten.

Bitcoin maakt het mogelijk om binnen enkelel minuten wereldwijd grote sommen over te dragen tegen zeer lage kosten. Dit stellen alle websites die de handel in Bitcoin faciliteren.

De transactiekosten kunnen misschien wel laag zijn. Een ander verhaal wordt het wanneer men de Bitcoin zelf als belegging wil kopen of verkopen.

1° De spread: 5% gemiddeld

Het verschil tussen aankoop- en verkoopprijs blijkt gemiddeld zo'n 5% te zijn, met op sommige platformen uitschieters tot 8%.

2° Soms problemen met verhandelbaarheid

Als de markt nogal turbulent en ge-exiteerd (snelle en grote schommelingen in waarde) is, gebeurt het dat kopen of verkopen van bitcoins niet zo vlot gaat en de uitvoering lang op zich laat wachten. Dit geeft uiteraard problemen naar uitvoering tegen de vooropgestelde prijs. Er zijn zelfs meldingen dat sommige platformen dan gewoon niet actief zijn.

Anonimiteit gegarandeerd

Anoniem betalingsverkeer is een van de belangrijkste eigenschappen van de bitcoin. Transacties kunnen niet gelinkt worden, noch aan personen, noch aan bedrijven of enige andere organisatie.

Alle betalingen in bitcoin gebeuren buiten medeweten van de banken of van de belastingdiensten, kortom de de overheid in het algemeen. Je kan dus stellen dat transacties in bitcoin zijn als betalingen met virtueel contant geld en wegens het ontbreken van ook maar enige controle door de overheid zelfs als virtueel zwart geld.

De anonimiteit is eigenlijk nog sterker, want zelfs de verkoper aan wie je betaalt kan de transactie niet aan jouw persoonlijk gegevens koppelen. Niemand maar dan ook niemand heeft enig inzicht in jouw bezit aan bitcoins, noch in de transacties die jij er mee uitvoert.

Omwille van deze anonimiteit wordt de bitcoin veel gebruikt voor:
- het witwassen van zwart geld
- het online verhandelen van drugs, wapens en andere illegale goederen via het darkweb.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de de Bitcoin gretig gebruikt wordt in de frauduleuze en de criminele sfeer. Bijvoorbeeld voor het aanschaffen van illegale goederen (drugs) op het darkweb.

Momenteel niet geschikt als dagelijks betaalmiddel

Geen enkele overheid erkent de bitcoin als wettig betaalmiddel. Officieel wordt hij bestempeld als ruilmiddel.

De Bitcoin is momenteel geen stabiele munt. Door zijn hoge volatiliteit en gebrek aan regulering is de hij momenteel niet geschikt als dagelijks betaalmiddel.

Er gebeuren nog maar bitter weinig betalingen met bitcoin.

De aanvaarding van betalingen in bitcoin gebeurt louter op vrijwillige basis, in onderlinge overeenkomst tussen koper en verkoper. Niemand kan verplicht worden te betalen in bitcoin of een betaling in bitcoin te aanvaarden.

Vandaag vooral een speculatief beleggingsmiddel

We hebben dus gezien dat de bitcoin:

  • in geen enkel land als wettig betaalmiddel erkend wordt.
  • in het legale circuit amper als betalingsmiddel wordt gebruikt.
  • geen intrinsieke waarde heeft.
  • op relatief korte tijd sterk in waarde kan schommelen.

Toch is de bitcoin alom gekend en wordt hij op internet zeer gepromoot. Hij wordt vooral voorgesteld als een beleggingsmiddel waarmee je snel rijk kan worden. Of dat zo is? (lees verder)

De waarde van de Bitcoin is zeer volatiel: een spel van vraag en aanbod

Bij de gangbare valuta is de waarde en de stabiliteit ervan gekoppeld aan de sterkte van de economie van het land van uitgifte en treden de centrale banken op als regulator.

De Bitcoin heeft geen achterliggende steun noch van een economie, noch van enig ander fysiek waardevol goed (goud bijvoorbeeld). De websites die de handel in bitcoins faciliteren, stellen dat de waarde van de Bitcoin bepaald wordt door het spel van vraag en aanbod.

Het ontbreken van een controlerende en regulerende instantie, leidt tot een niet transparante koersvorming met soms heftige, niet te verklaren irreële prijsschommelingen tot gevolg.

Sommigen beweren zelfs dat binnen de cryptomarkt partijen actief zijn die de koersen manipuleren en zo lucratieve winsten maken.

Huidige bitcoin koers

De Technologie

Blockchain-technologie

Het hele bitcoin-systeem is gebaseerd op det blockchain-technologie. De uitvinder hiervan zou Craig White zijn (bij de aanvang was hier heel wat geheimzinnigheid over). Hij is de bedenker van zowel de blockchain als de Bitcoin die in 2009 werd gelanceerd.  

De blockchain-technologie wordt  door sommigen de grootste uitvinding sinds het internet genoemd.

De Bitcoin-blockchain werkt in een gesloten netwerk dat gevormd wordt door de eigenaars van een Bitcoin-Wallet en garandeert anonimiteit. Dat wil zeggen dat ieder lid cijfermatig kan zien welke transacties er op het netwerk geplaatst worden, maar niet wie die acties uitvoert.

De Bitcoin-blockchain is publiek, iedereen die wil kan meedoen.

In de blockchain gebeuren de transacties rechtstreeks tussen 2 partijen die tot het netwerk behoren, zonder tussenkomst van een derde partij (bv. Bank).

De transacties worden zwaar versleuteld (cryptografie) in blokjes opgeslagen die met elkaar worden verbonden. Elk nieuw blokje bevat unieke informatie over het vorige blokje, dat op zijn beurt unieke informatie bevat over het blokje daar voor enz…  Zo ontstaat er in een ketting een opeenvolging van ondubbelzinnig traceerbare informatie.

Blockchain: een gedecentraliseerde databank

Een blockchain is een gedecentraliseerde databank waarin transacties zwaar versleuteld (cryptografie) in blokjes worden opgeslagen. Eén blokje kan meerdere transacties bevatten. Elk nieuw blokje bevat unieke informatie over het vorige blokje, dat op zijn beurt unieke informatie bevat over het blokje daar voor enz…  Zo ontstaat er in een ondubbelzinnig traceerbare opeenvolging, een ketting van informatie-bevattende blokjes.

Klassieke gecentraliseerde databank

Klassieke databanken worden beheerd op één gecentraliseerde plek, onder beheer van één verantwoordelijke. Alleen daar op die centrale plek kunnen door de verantwoordelijke wijzigingen worden aangebracht en opgeslagen. Pas daarna wordt de databank gedeeld met andere belanghebbenden.

Blockchain een gedecentraliseerde databank

Bij blockchain is het tegenovergestelde waar. Er is geen centrale databank. De complete databank bevindt zich bij elke gebruiker (node) en elke gebruiker kan wijzigingen aanbrengen. Via een procedure van controle en goedkeuring door elke gebruiker, worden de transacties vastgelegd en beschikt elke gebruiker ten allen tijde over de exacte databank (blockchain)..

Miners (diggers, delvers)

'Minen' is nieuw gecreëerde bitcoins en bitcoin-fees verwerven. Minen gebeurt op de hierna kort beschreven manier. De termen 'miners', 'diggers', 'delvers' zijn termen gekozen wegens een vage parallel met het delven van goud. Gouddelvers zoeken in een goudader naar blokjes puur goud, hoe groter het blokje hoe beter.

Volgens de algemene code van de blockchain wordt er elke 10 minuten een nieuw leeg blok aangemaakt. Dit ite beschouen als een (virtuele) doos waar de transacties in moeten worden opgeslagen. Om die lege blokken te bemachtigen moeten de 'miners' een ingewikkelde puzzel oplossen. Eens zo'n blok in hun bezit, gaan zij op zoek naar nieuw gelanceerde transacties en plaatsen die in het blok. Tenslotte voegen zij het blok toe aan de blockchain.

Voor de uitvoering van deze taken wordt de 'miner' beloond in de vorm van nieuw gecreëerde bitcoins (momenteel 12,5 bitcoins per blok) en de aan elke transactie toegevoegde fee.

Een transactie is maar echt uitgevoerd als dit allemaal effectief is gebeurd. Een gevalideerde transactie is onherroepelijk, ze kan onmogelijk worden teruggedraaid.

De 'miners' worden dus beloond met nieuw gecreëerde bitcoins. Momenteel zijn er ongeveer 18.000.000 bitcoins in omloop. Het maximaal aantal bitcoins dat ooit in omloop mag komen is bepaald op 21.000.000. Dat maakt dat er nog zo'n 3.000.000 kunnen ge-'mined' worden. Geschat wordt dat tegen 2040 alle bitcoins zullen ge-'mined' en in omloop zullen zijn. Vanaf dan worden de 'miners' niet meer beloond met nieuwe gecreëerde bitcoins. Zij zullen het dan moeten doen met de fee die een schrijver aan zijn transactie toevoegt.

Bitcoin mining

Hoe moeilijk is minen?

Vandaag is ‘minen’ aartsmoeilijk en geen werkje meer dat je thuis op je computer zo maar even kan doen. Minen met een gewone PC kost nu meer aan energiekosten dan het mInen zelf oplevert.

Om de puzzel op te lossen om een nieuw blok te bemachtigen moet de 'miner' beschikken over mining-software en over krachtige computers met sterke videokaarten. Het systeem is zodanig ontworpen dat de moeilijkheidsgraad van de puzzel groter wordt, naarmate er meer 'miners' actief zijn. Om je een idee te geven. Als in 2009 bij de lancering van de Bitcoin de moeilijkheidsgraad om de puzzel op te lossen 1 was, dan is dat nu 13 triljoen keren moeilijker.

Voor elk nieuw blok dat het systeem lanceert, ontstaat onder de miners een hevige strijd om als eerste de puzzel op te lossen en zo het blok te bemachtigen. Pas dan kan hij het proces verder afwerken en zijn beloning ontvangen.

Vissen in de ‘memory pool’

Goed om weten is dat de miners niet werken volgens het principe ‘first in, first out’.

Een wallet-bezitter die een transactie wil uitgevoerd zien, voegt daar een ‘fee’ aan toe, een beloning voor de ‘miner’. Deze nieuw opgezette transactie komt in een soort visvijver terecht, de zgn. ‘Memory pool’.

Via de mining-software tracht de 'miner' eerst de grootste vissen (de transacties met de grootste fee)  uit de ‘Memory pool’ te vangen om die ook als eerste in het bemachtigde blok te zetten.

Waarom kopen mensen Bitcoins?

Mensen kopen Bitcoins

1° Als beleggingsmiddel

De vele websites die de Bitcoin promoten, waar je een 'wallet' kan aanmaken en bitcoins kunt kopen, beweren dat het kopen van bitcoins op korte tijd hoge winsten kan opleveren.

Aangezien de waarde van de bitcoin zeer volatiel is, is de kans echter even groot dat je op korte tijd stevige verliezen lijdt.

2° Wegens de anonimiteit

Transacties in Bitcoin zijn zoals hoger aangegeven volledig anoniem en vallen volledig buiten de radar van de overheid, de belastingen en de politiediensten

3° Geloof in een toekomst als algemeen aanvaard betalingsmiddel

Als de Bitcoin ooit op grotere schaal zou aanvaard worden als wettelijk betalingsmiddel dan zal de vraag naar bitcoins sterk en ook de waarde ervan stijgen.

Het nieuws dat PayPal zijn Amerikaanse klanten de mogelijkheid gaat bieden om bitcoins te kopen, te verkopen en op te slaan, is drempelverlagend en zou één van de redenen voor de recente stijging.

4° Ingebouwde schaarste

Het aantal bitcoins dat in omloop zal worden gebracht wordt absoluut beperkt tot 21 miljoen. Deze beperking is vanaf het ontstaan definitief zo geprogrammeerd.

Schaarste ondersteunt de prijs. Denk hierbij aan het edelmetalen goud en platina. Daarvan zijn er maar een beperkte hoeveelheden op onze wereld aanwezig.

5° Bescherming tegen inflatie

Voor de gangbare valuta geldt dat er regelmatig geld wordt bijgedrukt. Zolang de geldhoeveelheid niet harder groeit dan de hoeveelheid verhandelbare goederen en diensten (groeiende economie), is alles ok. Het geld behoudt dan zijn waarde. Groeit de geldhoeveelheid wel harder, dan is er sprake van inflatie.

Bij inflatie wordt alles duurder. Of anders gezegd, je geld wordt minder waard. Het zijn de ook de centrale banken die trachten de inflatie onder controle te houden. Zo is het doel van de Europese centrale bank naar een inflatie van maximaal 2% per jaar. Een inflatie van 2% per jaar wil zeggen dat wat je in Europa in de winkel koopt, elk jaar 2% duurder wordt. Of anders gezegd dat een Euro elk jaar 2% minder waard is.

In landen waar de inflatie de pan uitschiet (bijv. sommige Zuid-Amerikaanse landen) kan de Bitcoin bescherming bieden tegen inflatie. Een probleem is wel de hoge volatiliteit van de Bitcoin. Men moet goed opletten dat men niet van de drop in de regen terechtkomt.

De toekomst?

De toekomst voorspellen voor de Bitcoin is als koffiedik kijken. Ik weet het niet en niemand kan met zekerheid zeggen waar het naar toe gaat, triomferen of sterven.

Zijn sterktes kunnen zijn zwaktes worden.

De Bitcoin steunt op 2 sterke punten, die in de toekomst misschien wel de pijnpunten kunnen worden.

1° concurrentie op komst

De blockchain is een zeer interessante vernieuwende technologie, die nu al is opgepikt door tech-reuzen (o.a. Facebook) en andere innovatieve bedrijven. Zij ook zijn in staat een  cryptomunt te lanceren.

Zo werkt Facebook aan een cryptomunt, de Diem (voorheen de Libra). De waarde van de Diem zou worden gekoppeld aan de dollar en er zou voor gezorgd worden dat hij niet kan misbruikt worden voor witwassen.

2° de anonimiteit: een doorn in het oog van de overheid

Door de anonimiteit blijven alle bezittingen en alle transacties in Bitcoin onder de radar van de overheden. De inhoud van een Bitcoin-wallet is dus eigenlijk zwart geld èn het systeem laat toe zwart geld ongemerkt wit te wassen. Het vergemakkelijkt ook de aan- en de verkoop van illegale goederen. Bovendien loopt de overheid, op verkopen in Bitcoin belastingen mis. Al deze situaties zijn een doorn in het oog van de overheden. Trouwens nog geen enkele overheid heeft de Bitcoin als een wettig betaalmiddel erkend

Het is dan ook niet ondenkbaar dat diezelfde overheden de Bitcoin in de toekomst niet meer gaan gedogen, hem strenge beperkingen gaan opleggen of de handel er in zelfs helemaal gaan verbieden. Als dit gebeurt, wordt de Bitcoin helemaal in de illegale hoek geduwd en wordt hij minder aantrekkelijk.

Tot slot

In België is het verboden een product aan te bieden waarvan het rendement rechtstreeks of onrechtstreeks afhangt van cryptomunten, dus ook van de Bitcoin.

Ben je van plan te beleggen in Bitcoin of enige andere cryptomunt, lees dan nog eens zeer aandachtig deze blog en met nog meer kritische aandacht de voorstellen en de beloftes die men doet.

Beleggen in cryptomunten is risky business.